به گزارش گروه رسانه های
خودکفایی در ساخت قطعات و ریزقطعات مختلف انواع هواپیما، نقش آفرینی موثر و بی بدیل در دوران دفاع مقدس، تربیت خلبانان عملیاتی و پشتیبانی زبده و ماهر، اورهال انواع جنگنده های ترابری و بمب افکن، نقش آفرینی موثر در جبهه مقاومت و در نهایت تولید جنگنده پیشرفته بومی، از جمله اقدامات غرورانگیز نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است.
در آستانه 40 سالگی انقلاب اسلامی ایران، خبرنگار میزان با امیر <<غلامحسین چیت فروش>> درباره عملکرد نیروی هوایی ارتش طی 4 دهه گذشته به گفتگو نشست.
امیر سرتیپ دوم خلبان <<غلامحسین چیت فروش>> در سال 1335 در دزفول متولد شد و سه سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به عضویت ارتش درآمد. او در سال 1356 برای طی دوره آموزش خلبانی به آمریکا رفت و دو ماه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، با پایان این دوره به ایران بازگشت. <<فرماندهی پایگاه هوایی دزفول>> و <<فرماندهی مجتمع اوج نهاجا>> از جمله مسئولیت های امیر چیت فروش بوده است.
گفت وگوبا امیر <<چیت فروش>> مشاور عالی فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به قرار زیر است.
شما از جمله کسانی بودید که برای پیوستن به ارتش قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، تردید داشتید. این تردید چگونه برطرف شد؟
امیر چیت فروش: خانواده های مذهبی برای انتخاب شغل معمولا حساسیت بیشتری نسبت به خانواده های غیرمذهبی به خرج می دهند. من در سال 1354 و با استخاره ای که حضرت آیت الله قاضی در دزفول برایم انجام داد، وارد نیروی هوایی ارتش شدم. ایشان که حافظ کل قرآن بود و عالِم ترین فرد شهر دزفول در آن زمان به شمار می رفت، همسایه ما نیز بود و علی رغم اختلاف سنی زیادی که با جوانان داشت، اما رفیق ما جوانان بود. با توجه به اینکه ما با رژیم شاهنشاهی مخالف بودیم و علیه آن رژیم هر کاری که از دست مان بر می آمد انجام می دادیم، تصمیم گرفتیم که برای پیوستن به نیروی هوایی استخاره کنیم؛ آن هم به دست آیت الله قاضی. نتیجه این استخاره عجیب خوب آمد. من به حاج آقا گفتم <<شما که خودتان همیشه با پیوستن افراد به ارتش مخالف بودین، نظرتان درباره این استخاره چیست؟>>؛ حاج آقا هم فورا گفت: <<خدا را چه دیدی؟ ممکن است رژیم سقوط کند>>. آیت الله قاضی بعد از این استخاره، به من سفارش کرد که حتما به نیروی هوایی ارتش برو.
نظارت شدید بر رفتار دانشجویان خلبانی ایرانی در آمریکا
شما یک سال بعد از پیوستن به نیروی هوایی برای گذراندن دوره خلبانی عازم آمریکا شدید. با توجه به اینکه آن زمان به تدریج شعله های انقلاب ایران زبانه های بیشتری می کشید، بفرمایید که حال و هوای هم دوره ای های شما در آمریکا چگونه بود؟
امیر چیت فروش: دانشجویان خلبانی ایرانی در آمریکا تعداد زیادی داشتند و می توان گفت که عده قلیلی از آن ها نسبت به
حساسیت دانشجویان خلبانی در آمریکا به وقایع انقلاب پس از دیدار همافران با امام (ره)
فعالیت های انقلابی شما در بحبوحه
امیر چیت فروش: من معمولا رومه <<تایمز فارسی>> که
ناتمامی دوره دانشجویان خلبانی پس از تسخیر لانه جاسوسی
پس از پیروزی انقلاب به کشور بازگردانده شدید یا دوره را تا پایان در آمریکا طی کردید؟
امیر چیت فروش:ما پس از پایان دوره در آمریکا که دو سال طول کشید، در فروردین 58 به ایران بازگشتیم، اما آن هایی که در حال گذراندن دوره بودند و دوره آن ها با تسخیر لانه جاسوسی در ایران همزمان شد، مجبور شدند به ایران برگردند و دوره ناتمامی را پشت سر گذاشتند.
<<جهاد خودکفایی>> در جمهوری اسلامی ایران از نیروی هوایی شروع شد
با توجه به خروج مستشاران آمریکایی از نیروی هوایی، جرقه <<جهاد خودکفایی>> در نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از چه زمانی زده شد؟
امیر چیت فروش: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، حدود 55 هزار مستشار آمریکایی در ارتش و وزارت دفاع وجود داشت و از این میان بیشترین تعداد مستشاران در نیروی هوایی مستقر بودند. مستشاران آمریکایی نیروی هوایی 2 برابر پرسنل ایرانی این نیرو بودند. این مستشاران بعد از خروج از ایران در مصاحبه هایی که با سی ان ان و فاکس نیوز داشتند، مدام از فلج شدن نیروی هوایی ایران تا چند ماه دیگر خبر می دادند، اما <<جسارت>>، <<غرور ملی>> و <<نیاز ما به هواپیمای جنگنده>>، سبب شد که ما در نیروی هوایی دستان مان را بر روی زانوهای خودمان بگذاریم. سرویس کردن مدام یک جنگنده اعم از اف 14، اف 5، فانتوم و . نیاز به علم و دانش زیادی دارد. ما می دانستیم که بعد از انقلاب، دیگر کسی نیست که در این زمینه به ما کمک کند و به نوعی توفیق اجباری به دست آوردیم که خودمان راه آینده نیروی هوایی را ترسیم کنیم. به عبارت دیگر، بنیان <<جهاد صنعتی>> و <<جهاد خودکفایی>> در نظام جمهوری اسلامی ایران، از نیروی هوایی شروع شد و بعد سایر نیرو ها به سراغ آن رفتند. جهاد خودکفایی نهاجا که یک حرکت انقلابی تمام عیار بود، از پایگاه های نیروی هوایی تهران آغاز شد و به سرعت در تمام پایگاه های نهاجا در سراسر کشور نضج گرفت.
پیگیری های رهبر انقلاب برای بنا نهادن <<جهاد خوکفایی>> در نیروی هوایی ارتش
عکس العمل مسئولین در برابر این خواست و اراده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران چه بود و آن ها تا چه اندازه در این مسیر یار و مددکار شما بودند؟
امیر چیت فروش:متاسفانه در سال 58 بعضی از مسئولان به حرکت جهاد خودکفایی در نیروی هوایی، با دید <<تمسخر آمیز>> نگاه می کردند و به آن می خندیدند. موضوع جهاد صنعتی و جهاد خودکفایی در نیروی هوایی ارتش را حضرت آقا بیش از سایرین پیگیری و دنبال می کردند. اسناد تمام سخنرانی ها و پیگیری های ایشان در این زمینه وجود دارد. هدایت ها، کمک ها، پیگیری ها و سخنرانی های حضرت آقا، باعث شد که بنیان جهاد خودکفایی در نیروی هوایی ارتش به صورتی استوار بنا گذاشته شود. تست ها و آزمایش های صنعت هواپیماسازی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از دهه 60 و با ساخت هواپیمای آذرخش در فرماندهی مجتمع اوج نهاجا در منطقه تهرانسر شروع شد. حضرت آقا آن زمان می آمدند و چندین ساعت در این مجتمع که آن زمان تیمسار <<صفوی>> فرمانده آن بود می ماندند و مشوق اصلی و موتور حرکت خودکفایی بچه های نهاجا بودند؛ گاهی می شد که در یک روز حضرت آقا با وجود اینکه رئیس جمهور بودند، 4 تا 5 ساعت را در مجتمع اوج می گذراندند.
پاسخ دندان شکن به فاصله 3 ساعت از ارتش بعث
به سراغ جنگ تحمیلی برویم. علی رغم اعتقاد برخی افراد که معتقدند ارتش ما در ابتدای جنگ نتوانست هیچ کار مثبتی از خود نشان دهد، نیروی هوایی ارتش در 24 ساعت ابتدایی جنگ تحمیلی، بزرگترین ضربات را بر دشمن بعثی وارد کرد. ضربات نیروی هوایی چگونه صدام را گیج کرد؟
امیر چیت فروش: روز 31 شهریور 59، ارتش بعث عراق حد فاصل ساعت یک تا دو بعد از ظهر با 192 فروند جنگنده هوایی به ما حمله کرد و 15 سایت و پایگاه نیروی هوایی را در جریان این حمله زد و چندین هواپیمای ما را به آتش کشید. کمتر از 3 ساعت از این اقدام صدام، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران عملیات <<انتقام>> یا <<اولین پاسخ>> را ترتیب داد و اهداف مورد نظر را در خاک عراق کوبید. پایگاه هوایی <<کوت>> و پایگاه هوایی <<شعبیه>>، دو مرکز مهم و استراتژیک هوایی عراق در کمتر از سه ساعت بعد از حمله جنگنده های عراقی، توسط نیروی هوایی مورد اصابت قرار گرفتند. خلبانان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با هشت فروند جنگنده، این دو پایگاه را هدف قرار دادند. چهار فروند به <<کوت>> و چهار فروند به <<شعبیه>> حمله کردند. در آن ساعت حدود 40 فروند هواپیمای ایرانی به آسمان بلند شدند که هشت هواپیما برای حمله کوت و شعبیه اقدام کردند و 32 فروند نیز برای مقابله با موج بعدی جنگنده های ارتش بعث. حمله به پایگاه شعبیه از طریق پایگاه هوایی همدان و حمله به پایگاه کوت توسط خلبانان پایگاه هوایی بوشهر انجام شد. اولین شهدای نیروی هوایی در دفاع مقدس نیز در این روز تقدیم شدند. یکی از بال های جنگنده <<محمد صالحی>> که شیعه بود و <<خالد حیدری>> که اهل سنت بود، در <<کوت>> به دکل برق اصابت می کند و هواپیما به زمین می خورد. جنازه این دو شهید بعد از 33 سال وارد خاک کشورمان شد. پُلی که امروز رو به روی بهشت زهرا (س) تهران قرار دارد به نام همین شهید <<محمد صالحی>> است که در روز 31 شهریور 1359 به شهادت رسید.
بمباران مناطق استراتژیک عراق به صورت همزمان توسط 140 جنگنده ایرانی
عملیات کمان 99 به عنوان بزرگترین عملیات تاریخ هوایی جمهوری اسلامی ایران، در روز 1 مهر 1359 یعنی تنها چند ساعت پس از حمله صدام انجام شد. در خصوص این عملیات هم توضیح دهید.
امیر چیت فروش:نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران بعد از عملیات <<اولین پاسخ>> دست از کار نکشید و پاسخ اصلی به صدام را در کمتر از 15 ساعت از ارتش بعث یعنی بامداد روز یکم مهر در قالب عملیات <<کمان 99>> انجام داد. این عملیات قبل از طلوع آفتاب یکم مهر 1359 انجام شد؛ در جریان این عملیات، جنگنده های ما از تاریکی شب استفاده کردند و به آسمان بلند شدند و در روشنایی روز و دقایق بین الطلوعین، 140 فروند از جنگنده های ایرانی مراکز حساس ارتش بعث را هدف قرار دادند. حدود 260 فروند هواپیما برای اسکورت و سوخت رسانی و شنود به آسمان بلند شدند و 140 فروند جنگنده به صورت همزمان بمب ریختند. خلبانان نیروی هوایی تا ساعت 7 صبح یکم مهر، تمام نقاط استراتژیک ارتش بعث را بمباران کرده بودند.
بهار و تابستان 59 را در مناطق مرزی با صدام درگیر بودیم
طبق آنچه در اسناد دفاع مقدس آمده، خلبانان نیروی هوایی ارتش از مدت ها قبل از یورش سراسری 31 شهریور صدام به مرز های کشورمان، مشغول بررسی اوضاع مرزی ایران با عراق بودند. این بررسی ها به چه شکل انجام می شد؟
امیر چیت فروش:31 شهریور که ارتش بعث با 192 فروند جنگنده به ایران حمله کرد، قرار بود به اصطلاح تیر خلاص صدام به ما باشد. این تیر خلاص به این معنی است که صدام تصور داشت نیم ساعت بعد از این حمله، کل رژیم ما سقوط می کند. اما جنگ ما با ارتش بعث عراق از شش ماه قبل از 31 شهریور 59 شروع شده بود. ما کل بهار و تابستان 59 را در مناطق مرزی با صدام درگیر بودیم. سه سپاه آن ها که هر کدام شامل چند لشکر بود، مدام با ما در مناطق مرزی درگیر بودند. تهاجم به آن گستردگی تهاجم زمینی و هوایی 31 شهریور، یک باره شروع نمی شود. ارتش بعث خُرد خُرد و آرام آرام آمده بود و گردان ها و تیپ های خود را مستقر کرده بود و به سمت مرز ایران جاده ساخته بود. خلبانان نیروی هوایی مدام این
شهادت 17 خلبان ایرانی قبل از 31 شهریور 59
این اقدامات شناسایی در درون خاک ایران انجام می شد یا خاک عراق؟
امیر چیت فروش: تماما در خاک ایران انجام می شد. 17 نفر از خلبانان نیروی هوایی، قبل از شروع تهاجم صدام در 31 شهریور، در جریان همین درگیری ها و شناسایی ها به شهادت رسیده بودندند. شهید لشکری در روز 27 شهریور و 4 روز قبل از حمله گسترده صدام، به اسارت ارتش بعث درآمد. هواپیمای او مورد هدف پدافند عراق قرار گرفت و مجبور به ایجکت کردن از هواپیما شد. صدام به شهید لشکری می گفت: <<بگو تو خلبان هستی و آمدی ما را بمباران کردی و ما تو را اسیر کردیم>>، اما شهید لشکری می گفت: <<نه، شما در خاک ایران بوده اید، مرا در داخل خاک کشورم زده اید و در خاک کشورم، مرا اسیر کردید>>. تمام جریان شهید لشکری همین دو سه جمله است. صدام می خواست به سازمان های جهانی و بین المللی بگوید که ایران جنگ را آغاز کرده و او تنها در مقام مدافع، عکس العمل نشان داده است.
وعده ویزای اروپا به شهید لشکری
ظاهرا علاوه بر شکنجه هایی که صدامی ها علیه شهید لشکری انجام دادند، وعده های وسوسهlrm; انگیزی نیز به او داده بودند؛ در این خصوص اطلاعاتی دارید؟
امیر چیت فروش: علاوه بر هزاران شکنجه ای که بر روی پیکر شهید لشکری انجام شد، وعده ویزای اروپا و وسوسه لذت های دنیوی را به او داده شد به امید آنکه او حرف باب میل صدام را بر زبان بیاورد، اما شهید لشکری هرگز و هرگز این حرف را نگفت. به همین خاطر بود که کل اسرای ما نهایتاً 10 سال اسیر بودند، اما صدام شهید لشکری را سال نگه داشت تا به دنیا بگوید ایران حمله را آغاز کرده ست. شهید لشکری دعا می کرد که تا وقتی حافظ کل قرآن نشده، آزاد نشود و سرانجام هم حافظ کل قرآن شد. وقتی که شهید لشکری به ایران بازگشت هیچ سوءاستفاده ای از جایگاهی که داشت انجام نداد و در نهایت بر اثر دارو ها و قرص هایی که می خورد به شهادت رسید. کتاب <<6410>> که با مدیریت دفتر مطالعات نهاجا چاپ شده، خاطرات واقعی و بدون غلو شهید لشکری را گردآوری کرده است.
اورهال جنگنده ها طبق دستورالعمل فنی و کارخانه lrm;ای است
اهمیت اورهال در صنعت هواپیمایی تا چه اندازه است و به نظر شما نهضت بازآماد و اورهال هواپیما های جنگنده در جمهوری اسلامی ایران تا چه اندازه پیشرفت داشته است؟
امیر چیت فروش:هواپیمایی که اورهال می شود، به لحاظ فنی حکم هواپیمای صفر را پیدا می کند. هواپیما وقتی اورهال می شود تمام قابلیت های ابتدایی خود را پیدا می کند. اورهال کردن هواپیما یک کار فنی بسیار دقیق است. اورهال هواپیما های جنگنده در نیروی هوایی دقیقا طبق دستورالعمل فنی و کارخانه ای انجام می شود. ضمن اینکه هواپیما ها در نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، بلافاصله بعد از هر پرواز چک می شوند؛ این چک شدن علاوه بر آن چکاپی است که بعد از 20 ساعت پرواز، 200 ساعت پرواز، 400 ساعت پرواز و 800 ساعت پرواز روی آن انجام می شود.
هیچ گاه جنگ ها را فانتوم ها و اف 5 ها نبرد ه اند
تجهیزات و هواپیما های پیشرفته برخی کشور های منطقه در قیاس با ایران، آیا نشان دهنده قدرت بیشتر آن ها در عرصه هوا نسبت به ماست؟
امیر چیت فروش: خیر. درست است که امروز ترکیه و عربستان در منطقه، جنگنده های هوایی نسبتا به روزتری نسبت به ایران دارند، اما آنچه مهم و با ارزش است این است که ما خودمان تمام مباحث مربوط به هواپیمای جنگنده را جمع می کنیم و چشم مان به کمک بقیه نیست. هیچ گاه جنگ ها را فانتوم ها و اف 5 ها نبرد ه اند بلکه این اعتقاد ها هستند که برنده جنگ را تعیین می کنند. همانگونه که امروز آل سعود با این همه هواپیمای جنگنده، چهار سال است که در باتلاق یمن گیر کرده است. ضمن اینکه خلبان باید نسبت به آن کاری که انجام می دهد باور داشته باشد. بار ها از خلبانان آمریکایی که در جنگ ویتنام، بمباران های زیادی انجام دادند شنیده ایم که بعد ها یا دیوانه شده اند یا از مردم ویتنام عذرخواهی کرده اند. ضمن اینکه آمریکایی ها در تمام گردان های هوایی عربستان حضور دارند. توانایی خلبانان ایرانی در قیاس با خلبانان عربستانی قابل قیاس نیست. من در سال های 56 تا 58، چند هم دوره ای عربستانی در آمریکا داشتم. اکثر آن ها تنبل و لَخت و سنگین بودند، اما معدود خلبانان خوبی نیز در میان آن ها وجود داشت. دوره ای را که ما طی 2 سال فرا می گرفتیم اکثر خلبانان عربستانی باید طی 4 یا 5 سال می گذراندند.
تحریم را به دید برکت نگاه کردیم
اقدامات جهاد خودکفایی نهاجا در زمینه تولید قطعات جنگنده را چگونه ارزیابی می کنید؟
امیر چیت فروش:هواپیمای اف 5 حدود 11 هزار قطعه دارد که اگر یک قطعه از این هوپیما را ساختیم، تمام قطعات آن را می توانیم بسازیم. ما در زمینه قطعه سازی هواپیمای اف 5 بسیار عالی عمل کردیم. ما فشار های ناشی از تحریم را به دید برکت نگاه کردیم و خودمان را مجبور کردیم روی پای خودمان بایستیم. هیچ گاه فراموش نمی کنم زمانی که در دزفول فرمانده بودم، هواپیما به دلیل نبودن پیچ های خروسکی غیر قابل استفاده می شد، اما امروز به جایی رسیده ایم که خودمان هواپیما می سازیم.
صاعقه هم در رزمایش ها شرکت می کند، هم رژه می رود و هم بمب می زند
با وجود اینکه هواپیما های صاعقه چند سالی است که به یگان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران پیوسته اند، اما هنوز شایعاتی پیرامون عدم بکارگیری این هواپیما در نیروی هوایی شنیده می شود. پاسخ شما به این شایعات چیست؟
امیر چیت فروش: <<صاعقه>> در حال حاضر ماموریت انجام می دهد و گردان آن نیز تشکیل شده است. هواپیما های صاعقه امروز رژه می روند، در رزمایش ها شرکت می کنند و بمب می زنند؛ فیلم آن نیز نمایش داده می شود، اما هنوز یکسری نمی خواهند باور کنند که این هواپیما در اختیار نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ماموریت انجام می دهد.
مگر اف 5 آمریکایی شبیه میگ 21 روسی نیست؟
برخی شبکه های خبری معاند خصوصا در فضای مجازی، با ذکر شباهت های ظاهری جنگنده <<کوثر>> با جنگنده <<اف 5>>، سعی داشتند ارزش ساخت کوثر را کم کنند. نظر شما در این مورد چیست؟
امیر چیت فروش: اساس و ریشه همه هواپیما های جنگنده یکی است و به همین دلیل جنگنده های هوایی ساخته شده در نقاط مختلف دنیا، شباهت های زیادی به یکدیگر دارند. اف 5 آمریکایی مگر شبیه میگ 21 روسی نیست؟ مگر میگ 21 روسی همان اف 7 چینی نیست؟ پایه این هواپیما ها یکی است، اما هر کدام از آن ها پاره ای تغییرات نسبت به جنگنده دیگری را در خود دارند. ممکن است کوثر ما هم شباهت هایی به اف 5 داشته باشد، اما مطلقا نمی توانیم با این اطلاق، ارزش های بسیار بسیار زیاد کوثر را زیر سوال ببریم. آن جنگنده ای که ما ساخته ایم برای خودمان و کاملا بومی است.
دانش، صنعت و جسارت ساخت هواپیما را در کشور داریم
آیا ساخت هواپیمای جنگنده بومی به این معناست که تمام قطعات آن در داخل کشور تولیده شده باشد؟
امیر چیت فروش: خیر. فرانسه، آمریکا، سوئیس، انگلیس و بقیه کشور های صاحب صنعت نیز برای ساخت هواپیما های خود، ممکن است برخی قطعات را به کشورشان وارد کنند و این به معنای آن نیست که خود این کشور ها توانایی ساخت آن قطعه را ندارند بلکه دلایلی نظیر <<مقرون به صرفه نبودن>>، <<جلوگیری از اتلاف وقت>> و سایر موارد، سبب می شود که بخشی از قطعات مورد نیاز برای ساخت یک جنگنده از کشور دیگری خریداری شود. مهم این است که دانش ساخت هواپیما در کشور وجود داشته باشد که الحمدلله ما این دانش، صنعت و جسارت را توامان در کشورمان داریم.
توانایی تولید چند فروند <<کوثر>> در طول سال در صورت فراهم بودن شرایط
جمهوری اسلامی ایران توانایی تولید چند فروند کوثر در طول سال را دارد؟
امیر چیت فروش: تجهیزات پیشرفته در صحنه جنگ نقش دارند و این موضوع قابل کتمان نیست. ما باید تهدیدات را همواره رصد کنیم و متناسب با تهدیدات، تجهیزات دفاعی تولید کنیم. اگر همه زمینه ها و سرمایه ها فراهم باشد، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو های مسلح، توانایی تولید چند فروند کوثر در طول سال را دارد.
صنعت خودرورسازی گرفتار خانواده بازی و رانت بازی شده است
جمهوری اسلامی ایران که توانایی ساخت جنگنده هوایی را دارد، چرا هنوز نتوانسته در صنعت خودروسازی به موفقیت قابل توجهی برسد؟
امیر چیت فروش:متاسفانه صنعت خودرورسازی ما گرفتار خانواده بازی و رانت بازی شده است. صنعت نیازمند <<کار مداوم>> و <<تولید فکر>> است. ما که کوثر را با آن همه پیچیدگی و فناوری ساختیم و به انتهای صنعت در زمانه فعلی رسیده lrm;ایم، مگر می شود نتوانیم یک خودرو بسازیم؟ قطعا مهندسین ما توانایی تولید خودرو را دارند، اما به درستی به آن ها میدان داده نمی شود.
تمام ماموریتlrm; های نیروی هوایی در سوریه <<پشتیبانی هوایی>> بود
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در سوریه آبا ماموریت عملیاتی نیز داشت؟
امیر چیت فروش:نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ماموریت عملیاتی در سوریه و عراق به این معنی که بمب بزند نداشته است. صرفاً نقش ما از روز اول بحران سوریه تا امروز بحث پشتیبانی هوایی بوده است. رساندن آذوقه به محاصره شدگان سوری و عراقی توسط نیروی هوایی ایران بسیار دقیق تر از آمریکایی ها بوده است